…نگاهي به معناي شهادت خواهيم داشت. متأسفانه اغلب متفكران علوم انساني در دوران معاصر، مخصوصاً در مغرب زمين، آن چنان كه اهميت اين پديده الهي اقتضا مي كند، آن را مورد توجه قرار نداده اند!اهميت پديده شهادت در درجه اي است كه اگر در تاريخ بشري جز يك فرد شهيد وجود نداشت، براي اثبات آهنگِ عاليِ عالم هستي كه بيان كننده هدف اعلاي حيات است كافي بود، چه رسد به اين كه ما در طول تاريخ، ده ها و بلكه صدها هزار شهيد مي بينيم كه با اعتلا بخشيدن و تكميل شخصيت خود در دفاع از انسانيت و ارزش هاي آن، از زندگي طبيعي چشم پوشيده و به حيات حقيقي نايل گشته اند.
در اين جا به توضيح مختصر درباره پديده «شهادت» مي پردازيم. اين توضيح در حقيقت توصيفي مختصر درباره برخي از ابعاد اصيل اين حقيقتِ عظما مي باشد.

شهادت چيست؟
اشاره
شهادت عبارت است از: پايان دادن به جريان حيات [كه در متن طبيعت، مطلوبِ مطلق است] در كمال هشياري و آزادي و آشنايي با ماهيت و مختصات آن، با اين هدف گيري كه ذيلاً مطرح مي نماييم:

بعضي از ابعاد شهادت
بُعد يكم- پايان دادن به زندگي طبيعي در راه دفاع از ارزش ها و حيات حقيقي افراد جامعه.
بُعد دوم- شكافتن كالبد مادي و به پرواز درآوردن روح به مقام شهود الهي، در راه وصول به جاذبيت كمال، براي بزرگداشت «حیات معقول» خود و ديگران.
بُعد سوم- تعيين كننده ملاك و ميزان براي زندگي قابل توجيه در اين دنيا.

البته بديهي است كسي كه حقيقت و ارزش واقعي حيات برايش مطرح نيست و از حيات جز خوردن و خوابيدن و اشباع خواسته هاي حيواني چيز ديگري نمي فهمد، نه شهادت براي او قابل درك است و نه حيات حقيقي كه داراي عالي ترين ارزش است.
براي توجه به عظمت شهادت، فهميدن دو حقيقت شرط اساسي است:
1-    اهميت مطلق زندگي.
2-    اهميت هدفي كه شهادت براي آن تحقّق مي يابد.

با درك اين دو حقيقت است كه معناي از دست دادنِ اختياريِ حيات با -كمال آگاهي و انبساط فهميده مي شود.
درباره اهميت و عظمت فوق العاده زندگي، مطالب فراواني گفته شده است. ما در اين جا به بيان يك مطلب اكتفا مي كنيم: اگر به كسي كه از نعمت عظماي حيات برخوردار است و با كمال اعتدال جسماني و روحاني زندگي مي كند، پيشنهاد شود كه شما ميان دو چيز اختيار داريد كه يكي را انتخاب كنيد:
1-    ادامه حيات با برخورداري از عقل و وجدان و ديگر استعدادهاي كمالي؛
2-    مالكيت جهان با اختلال در بهره برداري از جوهر والاي حيات و عظمت و مزاياي آن.

بديهي است كه انسان عاقل و هشيار كه از سلامت رواني و عقلي برخوردار است، ادامه حيات با كمال اعتدال جسماني و روحاني را انتخاب خواهد كرد.هر اندازه انسان شهيد از مزايا و عظمت هاي حيات آگاه تر باشد و هر چه بيشتر توانايي استفاده از آن ها را داشته باشد، شهادت او از عظمت بالاتري برخوردار مي گردد.

نمونه اي از عظمت هاي حيات آدمي
انسان در حال زندگي است كه:
•    از زيبايي ها لذت مي برد.
•    از عقل و وجدان استفاده مي كند.
•    محبت و عشق مي ورزد.
•    به اكتشاف نايل مي آيد.
•    حقايق را شهود مي كند.
•    شكوه عالم هستي را درك مي كند.
•    از عدالت و حق دفاع مي نمايد.
•    طعم آزادي و اختيار معقول را مي چشد.
•    از علم و معرفت و جهان بيني، كسب روشنايي مي نمايد.
•    از لذت خدمت به همنوعان خود برخوردار مي گردد.
•    مي تواند جهاني را آباد كند.
•    لذت نظم و قانون گرايي را درمي يابد.
•    از شوق احياي انسان ها، به پرواز درمي آيد.
•    طعم عواطف ارتباطهاي نسبي و سببي را درك مي كند.
•    با ابداعات هنري سازنده، به عظمت احساسات دروني خود پي مي برد.
•    با فعاليت هاي عقلاني سالم، همنوعان خود را از سقوط نجات مي دهد و زمينه را براي پيشرفت تكاملي آنان آماده مي سازد.
•    با گسترش «من» بر جهان هستي، جهان را درون خود درمي يابد.

مسلّم است كه امتيازها و عظمت هاي زندگي بيش از حد شمارش هاي معمولي است. انسانِ آگاه با از دست دادن هريك از اين امتيازات و عظمت ها در حقيقت جهاني را از دست مي دهد، زيرا هريك از آن ها به تنهايي مي تواند هدفي براي زندگي و توجيه كننده آن باشد. حال، مي توانيم اين معني را به خوبي درك كنيم كه چرا شهادت امام حسين عليه السلام باعظمت ترين شهادتي است كه در تاريخ بشر بروز كرده است، زيرا او با شناخت همه ابعاد و امتيازات زندگي و توانايي بر برخورداري از آن ها، دست از زندگي شسته است.